CZELESTA

Instrument klawiszowy, wynaleziony we Francji przez konstruktora Mustela w drugiej połowie XIX wieku, o skali c – c4. Popchnięte klawiszami młoteczki uderzają o metalowe widełki, których drganie wywołuje jasne, krystaliczne dźwięki „nieziemskiej” piękności. Stąd nazwa, gdyż włoski termin celesta znaczy dosłownie „niebiańska”.

KLAWESYN

Klawesyn (po włosku – clavicembalo, w starej polszczyźnie – klawicymbał) – instrument klawiszowy poprzednik fortepianu. Jego epokę można obliczyć z grubsza na trzy i pół wieku, od 1450 r. do 1800 r.

Zasada mechanizmu: naciśnięcie klawisza powodowało skok w górę umieszczonego po drugiej stronie klawiszowej dźwigni drewnianego klocka, zwanego „skoczkiem”. Do klocka przymocowane było zaostrzone pióro orle sokole albo krucze. Piórko zarywało strunę, z której wydobywał się dźwięk brzęczący dość głośno ale zawsze jednakowy w nasileniu. Struny w klawesynie napięte były prostopadle do klawiatury i dlatego klawesyn miał już kształt skrzydła, tak jak później fortepian. Jego skala w XVIII wieku obejmowała pięć oktaw: od F1 do f3. Klawesynów – w przeciwieństwie do kameralnych klawikordów – używano dla celów koncertowych. Salonową odmianą klawesynu był szpinet.