Zespół zakładów koksowniczych "Orzegów" w Rudzie Śląskiej (woj. śląskie) 1900 – 1903 r.
Przedsiębiorstwo powstało z inicjatywy Oberschlesische Koksowerke und Chemische Fabriken A.G. z Zabrza. Zakład został zamknięty w 1976 r. W skład kompleksu wchodzi zbiornik smoły oraz budynek wieży węglowej. Obiekty wzniesiono głównie z cegły. Obecnie kompleks niszczeje.
Muzeum Produkcji Zapałek w Częstochowie (woj. śląskie) 1881 r.
W 1881 r. w Częstochowie z inicjatywy Karola von Gehliga i Juliana Hucha powstał zakład wytwarzający zapałki. Produkcja ruszyła rok później. Przedsiębiorstwo często zmieniało właścicieli. Po pożarze w 1930 r. obiekt zmodernizowano i wyposażono w nowoczesne maszyny firmy Durlach. W 2002 r. założono tu muzeum. Zwiedzającym udostępniono linię produkcyjną, dokumenty, przedmioty wykonane z zapałek oraz kolekcję etykiet. Turyści mogą prześledzić proces wytwarzania zapałek. To najstarsza fabryka zapałek w Polsce.
Fabryka Izraela Poznańskiego w Łodzi (woj. łódzkie) 1872 - 1892 r.
Projekt łódzkiej fabryki przetwórstwa bawełny stworzył Hilary Majewski. Właścicielem przedsiębiorstwa był Izrael Poznański. W skład kompleksu wchodziły nie tylko tkalnia, przędzalnia czy fabryka, ale także domy robotników, kościół i szpital. Na szczególną uwagę zasługuje przędzalnia bawełny wznoszona w latach 1877 - 1878. Od 2006 r. mieści się tu centrum Manufaktura. W Muzeum Fabryki można prześledzić technikę produkcji bawełny, poznać historię tego wyjątkowego miejsca i zobaczyć zabytkowe krosna.
Muzeum Browaru w Żywcu (woj. śląskie) 1856 r.
Browar w Żywcu powstał z inicjatywy Albrechta Fryderyka Habsburga według projektu Karola Pietschki. Architekt zaprojektował m. in. warzelnię, słodownię, halę maszyn, kotłownię i leżakownię. Przedsiębiorstwo cały czas było modernizowane i wyposażane w takie urządzenia jak maszyna do sortowania jęczmienia, agregat chłodniczy systemu Lindego i warzelnia systemu Ringhofera. W 2006 r. w dawnych piwnicach otwarto muzeum składające się aż z 18 sal. Można się tu dowiedzieć, jak zmienił się proces wytwarzania piwa.
Stary Browar w Poznaniu (woj. wielkopolskie) 1851 r.
W 1851 r. Ambrosius Hugger założył w Poznaniu swój pierwszy browar. Browarnictwem zajmowali się też jego synowie, którzy zmodernizowali zakład. W latach 30. XX w. przedsiębiorstwo podupadło. W czasie II wojny światowej budynki zostały zniszczone. Po wojnie działały tu Zakłady Piwowarskie. W 2003 r. w obiektach dawnego przedsiębiorstwa powstał Stary Browar - nowoczesne centrum handlowe. Na uwagę zasługuje architektura obiektu. Budynki wzniesiono z czerwonej licowanej cegły.
Stacja filtrów w Warszawie (woj. mazowieckie) 1883 - 1886 r.
Warszawska Stacja Filtrów to cenny zabytek architektury przemysłowej XIX w. Kompleks należący do systemu stołecznej sieci wodociągowej został zaprojektowany i zbudowany w latach 1883 - 1886 przez brytyjskiego inżyniera Williama Lindleya na zlecenie ówczesnego prezydenta Warszawy Sokratesa Starynkiewicza. Lindley zastosował najnowocześniejsze rozwiązania techniczne, kładąc nacisk na dopracowanie wszystkich szczegółów. Podczas budowy stosowano najwyższej jakości materiały, przede wszystkim specjalnie wypalaną cegłę licową i cegłę glazurowaną, a także granit i piaskowiec. Obecnie zabytek jest udostępniany podczas regularnie organizowanych dni otwartych.
Cukrownia w Konarach (woj. dolnośląskie) 1801 - 1802 r.
W Konarach można zobaczyć ruiny pierwszej na świecie cukrowni przerabiającej buraki. Budowę nadzorował Franz Karl Achard. W tym niewielkim zakładzie ten uzdolniony niemiecki chemik wciąż doskonalił metody produkcji. Budynek spłonął w 1945 r. W 1964 r. obiekt wpisano do rejestru zabytków.
Browar Książęcy w Tychach (woj. śląskie) 1629 r.
Od 1629 r. na terenach należących do rodu Promnitzów założono browar. W 1861 r. Jan Henryk XI Hochberg przejął obiekt i zaczął go unowocześniać: zlecił wybudowanie warzelni, chłodni i suszarni. W drugiej połowie XIX w. wzniesiono drugi browar i wyposażono go w maszynę parową. Po II wojnie światowej przystąpiono do modernizacji przedsiębiorstwa. Od 2004 r. przy zakładzie działa muzeum, w którym można zobaczyć liczne eksponaty m. in. butelki, kufle, beczki. Zwiedzający odkrywa historię tego miejsca i poznają proces produkcji piwa.
Tężnie w Ciechocinku (woj. kujawsko-pomorskie) 1824-1859
Ciechocinek jest głównym uzdrowiskiem nizinnym w Polsce. Jego początki sięgają XIII w., kiedy powstały tutaj warzelnie soli. Dziś największą atrakcją miasta są trzy tężnie, czyli urządzenia do odparowywania wody z solanki. Pomysłodawcą ich powstania był Stanisław Staszic, a projektantem Jakub Graff, profesor Akademii Górniczej w Kielcach. Konstrukcje, zbudowane z dębowych pali i gałęzi tarniny, układają się w kształt podkowy. Spływa po nich solanka pompowana z fontanny Grzybek. Podczas całego procesu wytrącają się z niej cząsteczki bromu, jodu, soli i ozonu, wywierające dobroczynny wpływ na drogi oddechowe. W pobliżu tężni założono park zdrojowy z zaprojektowaną przez Edwarda Cichockiego pijalnią wód mineralnych.
ZAKŁADY PRZEMYSŁOWE
Architektura Muzyka Zabytki Sztuka