Śluza oddziela wody Szkarpawy od Wisły. Wybudowano ją w ramach regulacji Wisły. Miała chronić Żuławy przed powodzią. Obiekt ma 61 m długości użytkowej i 12,5 m szerokości. Maksymalna wysokość śluzowania to 3 m. Śluza przechodziła remonty i do dziś służy żeglarzom. Zachowała się w formie pierwotnej (łącznie z mechanizmami). Nazwa obiektu pochodzi od istniejącej w tym miejscu twierdzy obronnej, która została zlikwidowana pod koniec XVII w. W skład kompleksu wchodzą także budynki śluzowe i most wybudowany w 1973 r.
Śluza Guzianka w Rucianym-Nida (woj. warmińsko-mazurskie) 1879 r.
Ruciane-Nida leży na styku jezior Nidzkiego i Guzianka Wielka. Można stąd popłynąć na Śniardwy i inne akweny na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich. W tym celu należy skorzystać ze śluzy Guzianka, obecnie ciekawego zabytku techniki. Wybudowano ją pod koniec XIX w. między jeziorem Bełdany i Guzianka Mała, aby zniwelować dwumetrowe różnice poziomów. Początkowo komora wykonana była z drewna, a w 1899 r. zastąpiono je ścianami z cegieł i kamienia. Długość komory śluzowej wynosi 44 m, a szerokość wrót 7,5 m. Rocznie przepływa przez nią ok. 2o tys. żaglówek, kajaków, motorówek i statków białej floty.