OPIS:
1. Pomieszczenia biurowe i mieszkalne gwardii przybocznej Hitlera (niem. Führer Begleit Battalion, FBB) 2. Budynek gwardii przybocznej i służby bezpieczeństwa Rzeszy (niem. Reichssicherheitsdienst, RSD) 3. Awaryjny generator prądu 4. Bunkier 5. Budynki szefa prasy dra Otto Dietricha 6. Barak Speera, mapiarnia, miejsce nieudanego zamachu na Hitlera z 20 lipca 1944 7. Służba bezpieczeństwa Rzeszy 8. Schron dla gości 9. Gwardia przyboczna Hitlera 10. Budynek służb stenograficznych 11. Służba bezpieczeństwa, dowódca służby bezpieczeństwa Rattenhuber, szef Abt.I/RSD Högl, poczta 12. Węzeł łączności, centrale dalekopisowa i telefoniczna 13. Garaże 14. Kierowcy 15. Kino 16. Kotłownia 17. Przedstawiciele przy kwaterze: Bodenschatz, Hewel, Voss, Wolff, Fegelein, Dr Morell 18. Magazyn żywności 19. Dom Martina Bormanna, osobistego sekretarza Hitlera 20. Schron przeciwlotniczy Bormanna i jego personelu 21. Osobista adiutantura Hitlera i Naczelnego Dowództwa Wehrmachtu, urząd personalny Naczelnego Dowództwa Wehrmachtu 22. Kasyno II 23. Gen. Alfred Jodl, szef sztabu (WFA/WFSt) Naczelnego Dowództwa Wehrmachtu 24. Basen przeciwpożarowy 25. Pomieszczenia służbowe przedstawicielstwa ministerstwa spraw zagranicznych 26. Dr Fritz Todt, a po jego śmierci Albert Speer 27. Hotel gwardii przybocznej Hitlera 28. Schron przeciwlotniczy ogólnego użytku z działami przeciwlotniczymi i karabinami maszynowymi na dachu 29. Kasyno I 30. Nowa herbaciarnia 31. Feldmarszałek Wilhelm Keitel – szef Naczelnego Dowództwa Wehrmachtu 32. Stara herbaciarnia 33. Dom Hermanna Göringa marszałka Rzeszy 34. Schron przeciwlotniczy Göringa ze stanowiskami dział przeciwlotniczych, karabinów maszynowych oraz reflektorów 35. Przedstawicielstwo naczelnego dowództwa Luftwaffe 36. Przedstawicielstwo naczelnego dowództwa marynarki 37. Bunkier Hitlera, ze stanowiskami dział przeciwlotniczych (niebieski obiekt w kształcie krzyża) 38. Linia kolejowa Kętrzyn – Węgorzewo.
W Gierłoży w latach 1941-1944 znajdowała się główna kwatera Adolfa Hitlera. To tu dokonano nieudanego zamachu na jego życie. Wzniesienie obiektu zlecono Fritzowi Todtowi. Teren o powierzchni 250 ha odgrodzono drutem kolczastym i zabezpieczono polami minowymi. W skład kompleksu wchodzi ok. 80 budowli, w tym 50 bunkrów, ale także m. in. kasyno, elektrownia i lotnisko. Przebywało tu ponad 2 tys. osób. Obiekty zostały wysadzone w powietrze przez niemieckich saperów w 1945 r. Po rozminowaniu ruiny można zwiedzać od 1959 r.
Nikiszowiec należy do katowickiej dzielnicy Janów-Nikiszowiec. Jego nazwa pochodzi od znajdującego się w okolicy "Nikischschacht". W budynkach mieszkali górnicy zatrudnieni w kopalni "Giesche". Domy wzniesiono z inicjatywy spółki górniczo-hutniczej Georg von Giesches Erben. Kompleks zaprojektowali Emil i Georg Zollmannowie z Charlottenburga. Składa się on z trzykondygnacyjnych budynków wykonanych w cegły licowanej. Na uwagę zasługują detale architektoniczne zdobiące mury. W centrum osiedla stoi neobarokowy kościół św. Anny ukończony w 1927 r.
W Mamerkach ulokowano kwaterę niemieckiego dowództwa sił lądowych. Wzniesiono tam ponad 30 żelbetowych obiektów. Wycofujący się z tych ziem Niemcy nie zdążyli ich zniszczyć. każdy ze schronów wyposażono w instalacje: elektryczną, centralnego ogrzewania, wodno-kanalizacyjną i telefoniczną. W środku znajdowało się od dwóch do pięciu pomieszczeń. To jeden z najlepiej zachowanych kompleksów bunkrów niemieckich z czasów II wojny światowej.
Większość bydgoskich spichlerzy ulokowano nad rzekami Brda i Młynówka. Gromadzono w nich produkty, które następnie drogą wodną przewożono do Gdańska i Berlina. Kilka obiektów zostało zniszczonych podczas II wojny światowej, dwa spłonęły w 1960 r. Najstarszy jest spichlerz holenderski wzniesiony przed 1793 r., a najnowszy spichlerz znajduje się przy Nowym Rynku, którego budowę ukończono w 1900 r. W spichlerzach zbożowych nad Brdą, powstałych w latach 1793-1890 z inicjatywy kupca Samuela Engelmanna znajduje się Muzeum.
W 1833 r. w Żyrardowie wybudowano fabrykę lnu wyposażoną w pierwszą maszynę do mechanicznego przędzenia zaprojektowaną przez Filipa de Girarda. Dzięki niemieckim przemysłowcom, Karolowi Heillemu i Karolowi Augustowi Dittrichowi, którzy przejęli zakład pod koniec XIX stulecia, fabryka stała się jednym z najnowocześniejszych obiektów tego typu w Europie. Wokół niej powstało osiedle składające się z domów z czerwonej licowanej cegły, w których mieszkali robotnicy, rezydencji dla właścicieli i zarządu oraz budynków użyteczności publicznej. To jedyny w pełni zachowany XIX-wieczny europejski układ urbanistyczny.
Budynek dworca wzniesiono w stylu neogotyckim w 1873 r. Obiekt spłonął w 1914 r. Został odbudowany według projektu Jana Heuricha. na uwagę zasługuje drewniana wiata z 1893 r. W 2010 r. postawiono tu pomnik Stanisława Wokulskiego autorstwa Roberta Sobocińskiego.
Pierwsze wzmianki o Świeciu pochodzą z 1198 r. Istniał wówczas w tym miejscu gród, który najpierw bronił granic księstwa gdańskiego, a potem państwa krzyżackiego. Zamek krzyżacki wzniesiono w I połowie XIV w. na wysokim wzgórzu na prawym brzegu Wdy, w pobliżu jej ujścia do Wisły. Siedziba komtura została zbudowana w stylu włoskich warowni (jest to jedyny tego rodzaju obiekt w północnej Polsce), z owalną wieżą w każdym narożniku. Wśród zastosowanych nowinek technicznych warto wymienić specjalne kanały do komunikacji. Z dawnej warowni zachowały się fragmenty jednego skrzydła z kaplicą i kapitularzem, a także część obwarowań. Całość wieńczy odchylona o 0,5 m od pionu baszta o wysokości 50 m.
BUDYNKI I BUDOWLE
Architektura Muzyka Zabytki Sztuka